Samsun Oyuncak Müzesi, Samsun’da gezilecek yerler arasında değerli bir yere sahiptir. Türkiye’nin zengin oyuncak kültürünü yansıtan özel bir müzedir ve kurucusu olan şair Sunay Akın‘ın konsept danışmanlığını gerçekleştirmiştir. Müze, geleneksel, fabrikasyon, yabancı, antik ve yerli kategorilerinde toplamda yaklaşık bin oyuncak eserine ev sahipliği yapmaktadır. Samsun’un merkez bölge ilçelerinden olan Canik İlçesi’ndeki bu müze, içerisinde nadir bulunan ve oldukça özel eserleri barındırmaktadır.
Oyuncaklar aracılığıyla tarihi anlatmaya çalışan müzede, ziyaretçilerini geçmişin oyuncak dünyasında keyifli bir yolculuğa çıkarmaktadır. Sergilenen oyuncaklar arasında en eski olanlar, tarihin tozlu raflarından 18. yüzyılın sonlarına ait yapılmış olan oyuncaklardır. Bu antik eserler, zamanın ruhunu ve o dönemin çocuklarının neşesini yansıtmaktadır.
Müzede dikkat çeken eserler arasında Ford’un 1920’de ürettiği ilk oyuncak arabası ve 1903’te Almanya’da üretilen ilk oyuncak ayı gibi değerli ve önemli parçalar da bulunmaktadır. O dönemin mühendislik becerilerini yansıtan metal oyuncaklar, masal diyarlarını andıran bebek evleri ve sevimli pelüş oyuncaklar, ziyaretçileri nostaljik bir atmosferin içine çekmektedir.
Müze koleksiyonunda yaklaşık bin adet tarihi oyuncak, geçmişle günümüz arasında köprü kurarak zengin bir kültürel mirasa ışık tutmaktadır. Geçmişin masalsı oyuncakları arasında kaybolan ziyaretçiler, 19. ve 20. yüzyıldan günümüze uzanan ilgi çekici oyuncaklarla da buluşma fırsatı yakalamaktadır. Ücretsiz ziyaret edilebilen müze, ziyaretçilerine unutulmaz bir oyuncak yolculuğu vadederek her yaştan insanın ilgisini çekmektedir.
Samsun Oyuncak Müzesinin Türkiye’deki Yeri
Türkiye’deki oyuncak müzelerinin gelişimine bakıldığında, ilk öncülüğü Arkeolog Musa Baran’ın Bademler Köyü’ndeki evinde kurduğu oyuncak galerisi yapmıştır. Baran, 1990 yılında köy meydanındaki evini müzeye dönüştürerek Musa Baran Çocuk Oyuncakları Müzesi’ni (İzmir) açmıştır. Müzede, Baran’ın kendi yaptığı oyuncakların yanı sıra uçurtmalar, sapanlar, kargıdan yapılmış silahlar ve telden yapılmış arabalar gibi çeşitli oyuncaklar sergilenmektedir.
Müze, kendi ürettiği oyuncakları sergilemesi açısından diğer oyuncak müzelerinden ayrılmaktadır. Ancak daha profesyonel bir yapıda hazırlanmış olması ve daha zengin bir koleksiyona sahip olması sebebiyle Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde kurulan Ankara Üniversitesi Oyuncak Müzesi, Türkiye’nin ilk oyuncak müzesi olarak kabul edilmektedir. Müze, Prof. Dr. Bekir Onur tarafından 23 Nisan 1990 tarihinde kurulmuştur. Müzede, Türkiye’deki çeşitli arkeoloji müzelerinde sergilenen antik oyuncakların 1500’den fazla kopyası sergilenmektedir.
Türkiye’nin üçüncü oyuncak müzesi, şair-yazar Sunay Akın tarafından 23 Nisan 2005 tarihinde İstanbul Oyuncak Müzesi adıyla İstanbul’da açılmıştır. Müzede, Akın’ın 20 yılda 40’tan fazla ülkedeki antikacılardan ve açık artırmalardan satın aldığı 4000 adet antika oyuncak sergilenmektedir. Diğer bir oyuncak müzesi olan Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi’nin temelleri de seramik sanatçısı Ümran Baradan tarafından 2004 yılında İzmir’de atılmıştır.
Türkiye’de farklı bölgelerde açılan oyuncak müzeleri, çeşitli tarih aralıklarına ve farklı koleksiyonlara sahiptir. İşte bu müzelerden bazıları:
İstanbul Oyuncak Müzesi‘nde, yaklaşık 1000 parça oyuncak sergilenmektedir. Bebekler, pelüş oyuncaklar, bebek evleri, antika oyuncaklar, metal oyuncaklar, oyuncak ulaşım araçları, çizgi film ve animasyon karakterleri, asker oyuncakları, uzay araçları ve interaktif oyuncaklar gibi çeşitli kategorilerde oyuncaklar yer almaktadır. Müze, şair-yazar Sunay Akın’ın danışmanlığında kurulmuştur.
Antalya Oyuncak Müzesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından 23 Nisan 2011 tarihinde Kaleiçi’nde açılmıştır ve Sunay Akın’ın danışmanlığında çalışmalarını sürdürmektedir. Müzede 1860’lı yıllardan günümüze kadar 3000’den fazla oyuncak sergilenmektedir. Ünlü oyuncak üreticilerinin yanı sıra yerli üreticilerin ürettiği oyuncaklar da koleksiyonda bulunmaktadır.
Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin girişimi ve yine Sunay Akın’ın danışmanlığı ile 6 Nisan 2013 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müzenin koleksiyonunda 1700-1990 dönemine ait yaklaşık 3000 adet el yapımı ve fabrikasyon oyuncak yer almaktadır.
Düştepe Oyun Müzesi (İstanbul), Ataşehir Belediyesi tarafından 19 Mayıs 2015 tarihinde Mimar Sinan Parkı içerisinde ziyarete açılmıştır ve yine Sunay Akın tarafından yaratılmıştır. Müzede, 20’den fazla ülkedeki yaklaşık 150 koleksiyoncudan toplanmış ve tarihi 1800’lü yıllara dayanan çocuk oyun ve oyuncakları sergilenmektedir.
Anadolu Oyuncak Müzesi, müzenin küratörlüğünü Prof. Dr. Nevzat Çevik üstlenmiştir ve 29 Eylül 2017 tarihinde Antalya’nın Kepez ilçesindeki Dokuma Park alanındaki eski Dokuma Fabrikası’nın atıl durumdaki bölümleri yeniden düzenlenerek Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak ziyarete açılmıştır.
Ayrıca 2016 yılında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi (OKÜ) Celil Atasever Oyuncak Müzesi, 2017 yılında Ankara’da Çamlıdere Çuf Çuf Treni Oyun ve Oyuncak Müzesi açılmış, 2018 yılında Samsun’un Canik ilçesinde Canik Oyuncak Müzesi, Aksaray Belediyesi Oyuncak Müzesi, Şanlıurfa Oyun ve Oyuncak Müzesi ve 2019 yılında Afyon’un Sandıklı ilçesinde Oyuncak Müzesi ziyarete açılmıştır.
