by samsuntarihiSamsun Saat Kulesi İnşası Anadolu’da diğer saat kulelerinin inşası ile birlikte Osmanlı imparatorluğunda 18. yy ile başlayarak 19.yy ‘ın sonlarına kadar süren Mimari uygulamalarındaki batılılaşma sürecine denk gelmektedir. Bu süreçte Özellikle II.Abdülhamid Dönemi’nde (1876-1909), Merkezi devlet anlayışının temsili sebebi ile kule biçimli yapılar simgesel olarak otoriter yapıyı temsil etmesi açısından oldukça önem arz etmeye başlamıştır.
Söz konusu anlayış doğrultusunda Sultan II. Abdülhamit’in emri ile 1886 yılında Fransız bir mühendise yaptırılan Samsun saat kulesinin, saat işlevi dışında tasarımında yangın gözetleme işlevi de düşünülmüştür. Saat kulesinin 9 Mayıs 1887 Pazartesi günü açılış merasiminin gerçekleştirildiği Samsun Belediye Başkanı Azmi Beyin iletmiş olduğu telgraftan anlaşılmaktadır.
“ Samsun’dan Telgraf ” Fi 27 Nisan Sene 303 (9 Mayıs 1887) (Tarik Gazetesi İdaresine)
“Cihandar ali-i tebar şehriyar adalet-i nişar veli-i nimeti peymanemiz efendimiz hazretlerinin bütün akvam-ı Osmaniye için bade-i saadet olan yevm-i mesud veladet-i hümayunlarına musadıf
İş bu Pazartesi günü Belediye Dairesi ve pişegahındaki vasıh saat Kulesi suret-i mükemmelede tezyin ve tesvir edilerek ihşamdan zat-ı sami-i mutasarrıf ve memurin ve müteberan memeleket daireye bile teşrif masnumat nariyle işmal ve herkes dairelerini donatıp ibraz şadumanıyla Padişahım çok yaşa duaeti cümle tarafından tekrar olunarak emsali na müsabık derecede şehri ayin icra ve ikmal edildiğinin ilanı müsterhamdır.”
Samsun Saat Kulesi Yenileme Çalışmaları
1933 Yıllında gelişen teknoloji ile eski yapı saat kaldırılarak elektrik ile çalışan ve yangın durumlarında uyarıcı siren düzeneği barındıran yeni bir saat yerleştirilmiştir. 1943 yılında yaşanan Samsun depremi sonrası saat kulesi oldukça zarar görmüş, onarılması mümkün olamadığı için kalan kısımları ise yıktırılmıştır.
Yıktırılan saat kulesi yerine uzun bir süre saat kulesi olmayan Samsun Saathane Meydanı‘nda 1977 yılında Samsunlu Kemal Taner tarafından tasarlanan saat kulesi Samsun Belediyesi tarafından inşa ettirilmiştir. Bu yeni yapılan kulenin saatleri ise İsviçre’den getirtilmiştir. Samsun Büyük Şehir Belediyesi‘nin 2001 yılındaki çevre düzenleme çalışmaları ile birlikte Samsun Saathane Meydanı’nda da değişiklikler gerçekleştirilmiş. Saat kulesi ise ilk tasarımında olduğu şekliyle yeniden düzenlenmiştir.
İdam Cezaları
Tüm bunlarla birlikte Saathane Meydanı’nın farklı bir işlevi daha bulunmaktaydı. Bu da Samsun Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen idam cezalarının bu meydanda gerçekleştirilmesidir. Bahsedilen idamlardan biri de mevcut görselde yer almaktadır.
1928 yılında Asker kaçağı olan Nüeezzin Oğullarından Hamdi isimli bir kişi tarafından bir polis memur ve bir jandarma askeri şehit edilmişitir. 3 Mayıs 1928 akşamı verilen karar ile İdam işlemi gerçekleştirilmiştir.